Zdarzają się nagłe sytuacje, gdy liczy się każda sekunda – skaleczenie przy krojeniu warzyw, pulsujący ból głowy po długim dniu, czy niespodziewana gorączka u dziecka. W takich chwilach warto mieć pod ręką dobrze wyposażoną apteczkę domową. Co powinno się w niej znaleźć?

Spis treści

Podstawowe wyposażenie apteczki

Aby określić, jakie produkty powinny znaleźć się w naszej apteczce domowej, na początku zadajmy sobie pytanie, kto będzie z niej korzystał. Inaczej będziemy zaopatrywać się w środki medyczne, jeżeli mamy pod opieką dziecko, alergika, czy osobę uprawiającą sporty zawodowo. Poniższa lista to tylko propozycje, które warto dopasować do swoich własnych potrzeb.

Leki bez recepty

Kompletując apteczkę, warto skonsultować się z farmaceutą. Na podstawie rozmowy specjalista wskaże, które preparaty mogą się nam przydać, czy nie wchodzą one między sobą w interakcje oraz czy dany produkt nie jest dla nas przeciwwskazany.

Leki na przeziębienie

W domowej apteczce warto mieć leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Sprawdzą się one w przypadku bólu głowy czy też gorączki. Przydatne mogą okazać się także podstawowe preparaty na inne objawy infekcji dróg oddechowych, np. woda morska do nosa na katar, pastylki do ssania na ból gardła, tabletki lub syrop na kaszel suchy albo mokry.

Środki na dolegliwości gastryczne

Gorączka, wymioty czy też biegunka mogą prowadzić do odwodnienia, dlatego dobrze mieć elektrolity w domu. Uzupełnieniem apteczki będą również środki przeciwbiegunkowe, na zaparcie, preparaty łagodzące zgagę oraz probiotyki.

Leki na alergię

Według Światowej Organizacji Alergii 30-40% osób ma co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Zaopatrzenie apteczki w leki przeciwalergiczne jest więc rozsądnym pomysłem, szczególnie jeśli w przeszłości zdarzało nam się mieć objawy alergii.

Wyroby medyczne i inne preparaty

W domowej apteczce nie powinno zabraknąć ampułek soli fizjologicznej. Mają one szerokie zastosowanie i sprawdzą się do m.in.:

  • przemycia oka, gdy coś nam do niego wpadnie,
  • płukania nosa przy katarze,
  • rozcieńczania leków do inhalatora.

Aby szybko sprawdzić, czy nie mamy przypadkiem podwyższonej temperatury ciała, niezbędny będzie termometr. Równie praktyczny może być kompres żelowy, który nada się do schłodzenia lub ogrzania skóry (np. w stłuczeniach).

Przydatnym wyrobem jest także pęseta lub lasso do wyciągania kleszczy.

Zakup innych urządzeń medycznych można rozważyć, biorąc pod uwagę indywidualne zalecenia i potrzeby, np. do mierzenia ciśnienia tętniczego, czy też saturacji (nasycenia krwi tlenem).

Materiały opatrunkowe i środki odkażające

Przypadkowe skaleczenia mogą zdarzyć się każdemu, np. w kuchni. Dobrze więc mieć pod ręką plastry i środki antyseptyczne. Do domowej apteczki można także dokupić bandaże elastyczne, kompresy jałowe, czy jednorazowe rękawiczki.

Ochrona przeciwsłoneczna

Nie możemy zapomnieć o odpowiednim zabezpieczeniu naszej skóry. To bardzo istotne przez cały rok, ale szczególnie latem. Promieniowanie UV jest wtedy silniejsze, a my częściej przebywamy na zewnątrz. Preparaty z filtrami UV (SPF co najmniej 30) to ochrona przed oparzeniami słonecznymi, a także zmniejszenie ryzyka nowotworów skóry.

Leki na receptę

Jeżeli przyjmujemy leki z przepisu lekarza (np. na nadciśnienie), zadbajmy, by zawsze mieć ich odpowiedni zapas. Uwzględnijmy przy tym schemat dawkowania, czyli ile i jak często stosujemy dany lek. Weźmy także pod uwagę możliwość umówienia się na wizytę do lekarza – tak, aby nie znaleźć się w sytuacji, gdy zostały nam jedynie dwie tabletki, a najbliższy dostępny termin konsultacji wypada dopiero za tydzień. Jednocześnie nie ma potrzeby mieć zbyt dużego zapasu leków, gdyż może dojść do ich przeterminowania lub zostaną one zastąpione przez lekarza innymi preparatami.

Po pierwsze bezpieczeństwo

Dobrze wyposażona apteczka domowa pozwala na bycie przygotowanym na wiele nagłych dolegliwości zdrowotnych. Oprócz jej zawartości, równie ważne jest jej odpowiednie przechowywanie.

  1. Regularne sprawdzanie dat ważności gwarantuje, że w naszej apteczce nie ma leków przeterminowanych, a co za tym idzie – ich stosowanie nie będzie nieskuteczne ani niebezpieczne dla zdrowia.
  2. Miejmy na uwadze nie tylko daty ważności, ale także w przypadku części leków (np. kropli do oczu, syropów), jaki czas minął od otwarcia preparatu. Niektóre preparaty są podatne na czynniki środowiskowe, które mogą prowadzić do rozkładu substancji czynnych lub zanieczyszczeń, np. mikrobiologicznych. Aby tego uniknąć, zapisujmy na opakowaniu datę otwarcia.
  3. Odpowiednie warunki przechowywania leków mają kluczowe znaczenie dla ich skuteczności i bezpieczeństwa, dlatego należy je trzymać zgodnie z zaleceniami producenta. Zwracajmy uwagę, czy dany lek powinien być trzymany w lodówce (2-8°C), czy w temperaturze pokojowej (15-25°C).
  4. Apteczka powinna znajdować się w suchym, zacienionym miejscu, z dala od źródeł ciepła i przede wszystkim poza zasięgiem dzieci oraz zwierząt.
  5. Leki przechowujmy w oryginalnych opakowaniach, a także zachowujmy ulotki dołączane do nich. Dzięki temu zawsze będziemy mogli zapoznać się z najważniejszymi informacjami na ich temat (np. z zalecanym dawkowaniem).

Podsumowanie

Podczas kompletowania swojej apteczki zastanówmy się, jakie środki i jak często zazwyczaj stosujemy. Jeżeli chorujemy na choroby przewlekłe (np. cukrzycę), nie zapomnijmy o zapasie leków. Kupując dostępne bez recepty leki, wyroby medyczne i inne środki lub w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, skonsultujmy się z farmaceutą.

Wykaz źródeł

  1. Pawankar R: The unmet global health need of severe and complex allergies: meeting the challenge. World Allergy Organ J. 2012 Feb;5(2):20-1
  2. Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia (online https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/pamietaj-o-apteczce) [dostęp 20.05.2025]
  3. Cleveland Clinic: What To Keep in Your Medicine Cabinet. 2023 onlie: https://health.clevelandclinic.org/heres-what-to-keep-in-your-medicine-cabinet-in-case-you-get-sick [dostęp 20.05.2025]
  4. NHS: Keep a well stocked medicine cabinet at home (online: https://blackcountry.icb.nhs.uk/your-health/find-right-service-you/self-care/keep-well-stocked-medicine-cabinet-home) [dostęp 20.05.2025]