Okres jesienno-zimowy sprzyja częstszym infekcjom, a co za tym idzie – podrażnieniu gardła. Jednak możemy mierzyć się z tym problem niezależnie od pory roku, a objawy takie jak ból, pieczenie, opuchnięcie gardła w znacznym stopniu obniżają nasze samopoczucie. Jak sobie radzić z tymi objawami?

Podrażnione gardło objawy

Podrażnione gardło to między innymi uczucie drapania, pieczenia i ból w jamie ustnej. Oprócz tego możemy zauważyć opuchnięcie i zaczerwienienie gardła, a także mieć problemy z połykaniem. Objawom tym może towarzyszyć również łagodny kaszel, chrypka, a także powiększone węzły chłonne szyi. Kaszel, sam w sobie, bywa też przyczyną podrażnienia gardła. Zwłaszcza silny i długotrwały.[1] 

Przyczyny

Wiele czynników może podrażniać gardło. Należą do nich między innymi:

  • wirusy i bakterie, powodujące np. przeziębienie, grypę,
  • alergeny, szczególnie te wziewne, które przechodząc przez gardło, prowadzą do przesuszenia i podrażnienia,
  • przeciążenia narządu głosu, gdy musimy długo lub intensywnie pracować narządem mowy,
  • ostre potrawy,
  • zbyt małe nawodnienie, przez które rozumie się wypijanie mniej niż 2 litry wody dziennie,
  • palenie papierosów lub wdychanie innych substancji drażniących, np. chemikaliów,
  • refluks żołądkowo-przełykowy, w trakcie którego dochodzi do cofania się kwaśnej treści żołądka i drażnienia gardła.[1] 

Leczenie

Podrażnione gardło możemy leczyć przyczynowo lub objawowo. W pierwszym przypadku skupiamy się na tym, co doprowadziło do takich objawów. Jeżeli była to alergia – stosujemy leki przeciwalergiczne, jeżeli dym papierosowy – ograniczamy kontakt z nim (także bierne palenie szkodzi gardłu!). Czasami jednak ciężko określić, z czego wynika podrażnienie gardła lub chcemy szybko zmniejszyć nieprzyjemne objawy. W takiej sytuacji stosujemy leczenie objawowe. W aptece możemy znaleźć mnóstwo preparatów mających na celu uśmierzenie bólu gardła czy też o działaniu nawilżającym i łagodzącym podrażnienie. W mnogości produktów nie można zapomnieć o naturalnych składnikach wspomagających powrót do bezbolesnego, niepodrażnionego gardła. 

 

Stosowanie poniższych roślin w leczeniu podrażnionego gardła to tzw. tradycyjne zastosowanie, co oznacza, że od wielu lat używa się tych surowców na podrażnione gardło. W tym czasie nie odnotowano poważnych działań niepożądanych wynikających z ich działania (są bezpieczne), a przekonanie o ich skuteczności wynika z wieloletniego stosowania i doświadczeń pacjentów.[2]

Prawoślaz lekarski

Prawoślaz lekarski jest składnikiem leków do ssania, sprayów do gardła, ale także syropów. Znajdują się w nim śluzy o działaniu powlekającym i osłaniającym. Łagodzi podrażnienie gardła oraz suchy kaszel. Możemy go także używać w przypadku łagodnych objawów związanych z zarzucaniem treści żołądkowej (refluks), które wywołuje czasem pieczenie i drapanie w gardle.[3] 

Porost islandzki

Porost islandzki, tak jak prawoślaz, zawiera w sobie śluzy, a dodatkowo polisacharydy, które łagodzą chrypkę i suchy kaszel. Porost można także stosować w chwilowej utracie apetytu, która może towarzyszyć podrażnieniu gardła.[4] 

Dziewanna 

Działanie powlekające ma również dziewanna. Z tego powodu zmniejsza dolegliwości bólowe gardła, a także pomaga na kaszel suchy. Możemy kupić m.in. syrop z dziewanny. Nie należy go jednak podawać dzieciom do 12 roku życia.[5] 

Babka lancetowata

Na podrażnione gardło możemy też stosować preparaty zawierające w swoim składzie wyciągi z babki lancetowatej. W aptece znajdziemy m.in. sirupus plantaginis, czyli syrop z babki lancetowatej.[6]

Inne metody

Co jeszcze możemy zrobić, aby przyspieszyć proces regeneracji gardła? 

  1. Nawadniać się. Płyny nawilżają gardło. Wybierając napoje, unikajmy produktów kofeinowych i alkoholowych.
  2. Zadbać nie tylko o wewnętrzne nawodnienie, ale także nawilżenie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywamy. Suche powietrze nie ułatwia powrotu do zdrowia. 
  3. Jeść i pić żywność o odpowiedniej temperaturze. Ulgę mogą przynieść ciepłe herbatki, ale także zimne przekąski, jak lody.
  4. Unikać „podrażniaczy”. Oprócz suchego powietrza, gardłu nie służy dym (np. papierosowy), kurz, ostre potrawy. 
  5. Dać odpocząć gardłu. Starajmy się nie krzyczeć i nie mówić zbyt wiele, szczególnie jeżeli przyczyną podrażnienia było nadwyrężenie głosu.  

Składnikiem naturalnym, na który warto zwrócić uwagę, jest miód. Może on przyspieszać powrót do zdrowia w przypadku bólu gardła. Ponadto zmniejsza częstotliwość i nasilenie kaszlu, co w przypadku uporczywego odkaszliwania, zmniejsza ryzyko dalszego podrażnienia gardła. Możemy spotkać się pastylkami do ssania zawierającymi miód albo skorzystać z domowych sposobów – dodawać go to herbaty, posiłków lub zjadać na łyżeczce. Należy jednak pamiętać, że miodu nie można podawać dzieciom do 12 miesiąca życia oraz osobom mającym potwierdzoną alergię na miód. [7,8] 

Na co jeszcze zwrócić uwagę? 

Pastylki i tabletki do ssania są lepszym rozwiązaniem niż spraye, ponieważ ich działanie utrzymuje się dłużej. Ich plusem jest fakt, że zwiększają wytwarzanie śliny, która nawilża gardło. Trzeba pamiętać, że twardych pastylek i tabletek nie wolno podawać małym dzieciom (do ok. 4 roku życia), ponieważ grozi to zadławieniem. 

 

Wykaz źródeł

  1. MayoClinic: Sore throat. 2021 [dostęp 4.11.2022]
  2. EMA: Human regulatory. Online: https://www.ema.europa.eu/en/human-regulatory/herbal-medicinal-products (dostęp 4.11.2022)
  3. European Union herbal monograph on Althaea officinalis L., radix. 2016 (EMA/HMPC/436679/2015)
  4. European Union herbal monograph on Cetraria islandica (L.) Acharius s.l., thallus. 2014 (EMA/HMPC/678891/2013)
  5. European Union herbal monograph on Verbascum thapsus L., V. densiflorum Bertol. (V. thapsiforme Schrad) and V. phlomoides L., flos. 2018 (EMA/HMPC/611537/2016)
  6. Community herbal monograph on Plantago lanceolata L., folium. 2014 (EMA/HMPC/437858/2010 Corr)
  7. Abuelgasim H, Albury C, Lee J. Effectiveness of honey for symptomatic relief in upper respiratory tract infections: a systematic review and meta-analysis. BMJ Evid Based Med. 2021 Apr;26(2):57-64.
  8. Nanda MS, Mittal SP, Gupta V: Role of honey as adjuvant therapy in patients with sore throat. Natl J Physiol Pharm Pharmacol 2017;7(4):412-415