Łupież, mimo że nie jest niebezpieczną chorobą, może sprawiać dyskomfort. Główny jego objaw to białe bądź żółte łuszczące się płaty naskórka, które mogą być widoczne np. na włosach czy ubraniach. Jak skutecznie leczyć łupież i czy można mu zapobiegać?

Łupież – co to jest?

Łupież to łagodna postać łojotokowego zapalenia skóry, dotykająca jednak w większości przypadków tylko skórę głowy. Łojotokowe zapalenie skóry może natomiast rozprzestrzeniać się również na np. twarz, czy górną część klatki piersiowej.[1,2] 

Łupież to powszechny problem dermatologiczny – co druga osoba może mieć z nim problem na pewnym etapie swojego życia. Częściej obserwujemy go u mężczyzn niż u kobiet.[3,4]

Łupież tłusty, łupież suchy – jakie mamy rodzaje łupieżu?

Łupież najczęściej może objawiać się jako białe lub żółte łuski. Ze względu na ich rodzaj łupież dzielmy na:

  • suchy,
  • tłusty.

Łupież suchy to białe, suche łuski, które konsystencją przypominają cukier puder. Odpadają one samoistnie lub pod wpływem czesania i zatrzymują się na włosach, bądź opadają na ubranie. 

Łupież tłusty to żółte, tłuste łuski, mocno przytwierdzone do skóry głowy. Zazwyczaj wiążą się z silnym świądem i przetłuszczaniem się włosów.[5]

Czy łupież dotyka tylko skóry głowy?

Łupież suchy i tłusty to nie jedyne postacie, z jakimi możemy się spotkać. Istnieją także inne odmiany łupieżu, takie jak np.:

  • łupież pstry – powoduje powstawanie przebarwień (głównie na plecach, klatce piersiowej czy ramionach),[6]
  • łupież różowy (Giberta) – w jego przebiegu pojawia się owalna, rumieniowa, złuszczająca się wysypka (dotyka kończyn, tułowia oraz skóry twarzy i włosów),[7]
  • łupież czerwony mieszkowy – charakteryzuje się występowaniem pomarańczowych lub łososiowych grudek zlokalizowanych przy mieszkach włosowych, może rozprzestrzenić się po całym ciele.[8]

Wymienione wyżej odmiany łupieżu występują jednak stosunkowo rzadko. 

Przyczyny łupieżu – dlaczego powstaje?

Dokładne przyczyny powstawania łupieżu nie zostały do końca wyjaśnione. Wiadomo jednak, że istnieją czynniki predysponujące do jego rozwoju, takie jak np.:

  • kolonizacja skóry głowy grzybami (drożdżakami z rodzaju Malassezia) żywiącymi się naturalnie występującymi na niej tłuszczami – sprzyja powstawaniu większości rodzajów łupieżu,
  • sucha skóra głowy – może powodować łupież suchy,
  • podrażniona, tłusta skóra głowy – szczególnie sprzyja rozwoju łupieżu tłustego,
  • używanie szczotki i ręcznika innej osoby – rośnie ryzyko zakażenia łupieżem pstrym, 
  • zakażenie niektórymi wirusami np. wirusem opryszczki może skutkować łupieżem Giberta,
  • kontaktowe zapalenie skóry powstałe np. jako skutek używanych do pielęgnacji kosmetyków – może prowadzić do różnych rodzajów łupieżu,
  • inne choroby skóry, np. łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry sprzyjają rozwoju łupieżu białego,
  • czynniki genetyczne – mogą mieć szczególny wpływ np. na powstanie łupieżu czerwonego mieszkowego.[1,2,4,5,6]

Objawy łupieżu

Do najczęstszych objawów łupieżu zaliczamy m.in.:

  • łuszczącą się na głowie skórę (złuszczanie skóry może rozprzestrzenić się także na okolice brwi czy wąsów),
  • biały lub żółty kolor złuszczającej się skóry,
  • swędzenie skóry głowy.[1,2]

Objawy łupieżu u noworodka

Warto wspomnieć, że u noworodków mogą pojawić się objawy przypominające łupież. To najczęściej żółte, łuszczące się płaty skóry na czubku głowy. Jeśli się pojawią, świadczy to o wystąpieniu ciemieniuchy, czyli jednej z postaci łojotokowego zapalenia skóry. Najczęściej mija ona samoistnie.[1]

Jak pozbyć się łupieżu?

Przed wyborem odpowiedniego preparatu leczniczego mającego na celu eliminację łupieżu należy wykluczyć inne, podobne dolegliwości np. łuszczycę (towarzyszące zaczerwienienie) czy atopowe zapalenie skóry (wyróżniające się silnym świądem). 

Jeden z głównych powodów powstawania łupieżu to infekcja drożdżakami Malassezia oraz miejscowe podrażnienia skóry, stąd w pierwszej kolejności zaleca się zastosowanie miejscowych środków przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych.[1]

Leczenie łupieżu skóry głowy

Pacjentom z najczęstszymi postaciami łupieżu można polecić szampony lecznicze zawierające poniższe środki przeciwgrzybicze:

  • 2% ketokonazol,
  • 1,5% cyklopiroks (działa także przeciwzapalnie),
  • 1% pirytonian cynku (ma również przeciwłojotokowe działanie),
  • 2,5% siarczek selenu (dodatkowo keratolityczny).[1,3,7,8]

Niezwykle ważna kwestia to stosowanie szamponów leczniczych zgodnie z zaleceniem lekarza. Po nałożeniu na skórę głowy 5-10 mililitrów preparatu, należy odczekać 3-5 minut przed jego spłukaniem. Czas ten pozwoli odpowiednio zadziałać składnikom aktywnym. Zalecone szampony należy nakładać 2-3 razy w tygodniu w tracie pierwszego miesiąca leczenia, następnie można ograniczyć do 1 razu tygodniowo w celu zapobiegania nawrotom. Czasem dermatolog zaleca zmianę szamponu leczniczego co kilka tygodni, aby zapobiec możliwemu wytworzeniu się oporności niektórych szczepów grzybów na dany składnik.[8] 

W przypadku pacjentów z łupieżem tłustym pomocne mogą okazać się także środki keratolityczne, czyli zmiękczające grube łuski. Zaliczamy do nich np.:

  • kwas salicylowy,
  • dziegieć, 
  • mocznik.[1,3,9,10]

Ostatnie doniesienia mówią także o możliwym wykorzystaniu olejków eterycznych w leczeniu łupieżu np. z drzewa herbacianego, jednak na razie potrzeba więcej badań, by móc wykazać zasadność stosowania takich terapii.[11]

Uporczywy i nawracający łupież skóry głowy – jak sobie z nim poradzić? 

Aby uniknąć nawrotu łupieżu, zaleca się stosowanie szamponu leczniczego raz w tygodniu, przez co najmniej 3 miesiące po zakończeniu leczenia. Dodatkowo można podjąć kilka kroków, które ograniczą ryzyko nawrotu łupieżu. Są to m.in.:

  • nauka radzenia sobie ze stresem (może on nasilać objawy),
  • zadbanie o zróżnicowaną dietę, szczególnie bogatą w cynk oraz witaminy z grupy B,
  • dokładne spłukiwanie  szamponu i odżywek,
  • dobranie częstotliwości mycia skóry głowy do indywidualnych potrzeb,
  • ograniczenie produktów do stylizacji włosów, które mogą się na nich gromadzić.[3,7].

 

Amaderm szampon przeciwłupieżowy nawilżająco-łagodzący jako skuteczny sposób na walkę z łupieżem

Amaderm szampon przeciwłupieżowy nawilżająco-łagodzący to preparat o wielowymiarowym działaniu na skórę głowy i włosy. Skutecznie walczy z objawami łupieżu o różnym pochodzeniu, zarówno suchego, jak i tłustego oraz zapobiega jego nawrotom. Dokładnie oczyszcza i pielęgnuje skórę głowy, normalizuje aktywność gruczołów łojowych. Chroni mikroflorę stanowiącą naturalną barierę ochronną skóry głowy. Posiada właściwości nawilżające oraz kojące podrażnioną i zaczerwienioną skórę głowy, znacząco ograniczając uczucie świądu i pieczenia. Dzięki odpowiednio dobranej kompozycji myjącej sprawdzi się w wypadku wyjątkowo delikatnej i wrażliwej skóry głowy. Pielęgnuje włosy i pozostawia je w dobrej kondycji.

Składniki aktywne przeciwłupieżowego szamponu nawilżająco- łagodzącego Amaderm to:

  1. Pirokton olaminy – substancja o udokumentowanym działaniu przeciwbakteryjnym. Ogranicza patologiczną mikroflorę bakteryjną, która przyczynia się do rozwoju łupieżu. Przywraca równowagę skóry głowy, normalizuje procesy złuszczania naskórka.
  2. Mocznik – w stężeniu 3% odpowiada za prawidłowe nawilżenie skóry głowy. Zwiększa przepuszczalność warstwy rogowej naskórka, zmiękcza naskórek oraz delikatnie złuszcza, dzięki czemu ułatwia wnikanie pozostałych składników aktywnych w głębsze partie skóry.
  3. Biolin P – naturalny prebiotyk, w skład którego wchodzą innulina oraz oligosacharyd alfa-glukanowy, które pomagają przywrócić prawidłową mikroflorę skóry głowy. Dodatkowo nawilża, przywraca funkcje ochronne, przyspiesza regenerację.
  4. Kwas bursztynowy – posiada działanie delikatnie złuszczające. Poprawia nawilżenie oraz eliminuje szorstkość skóry głowy, skutecznie ją regeneruje.
  5. Bio-siarka – reguluje procesy wydzielania sebum, działa keratolitycznie, oczyszczająco.
  6. Pantenol – znacząco ogranicza świąd, pieczenie i zaczerwienienia. Przyspiesza regenerację skóry, poprzez pielęgnację uszkodzonych warstw naskórka, koi podrażnioną skórę głowy. Pozytywnie wpływa na kondycję włosów.
  7. Gliceryna – dzięki swoim właściwościom higroskopijnym skutecznie nawilża skórę głowy oraz wygładza włosy. Ponadto sprawia, że włosy łatwiej się rozczesują i są przyjemne w dotyku.

Badania aplikacyjne* wykazały, że stosowanie przeciwłupieżowego szamponu Amaderm:

  • Zmniejsza objawy łupieżu w 93% przypadków stosowania.
  • Nawilża i działa łagodząco na skórę głowy w 93% przypadków stosowania.
  • Oczyszcza i pielęgnuje skórę głowy w 86% przypadków stosowania.
  • Ogranicza uczucie swędzenia i pieczenia w 86% przypadków stosowania.
  • Złuszcza martwy naskórek oraz eliminuje łuski w 82% przypadków stosowania.

* Badania aplikacyjne prowadzono pod nadzorem lekarzy specjalistów – dermatologów, na probantach – ochotnikach, w warunkach domowych (panel domowy). Dobór probantów – ochotników, przeprowadzony został przez lekarza dermatologa zgodnie z Deklaracja Helsińska z 1964r. (z późniejszymi uzupełnieniami), przepisami polskimi, UE, wytycznymi Cosmetics Europe z zastosowaniem kryteriów włączeń i włączeń.

 

Wykaz źródeł:

  1. Borda LJ, Wikramanayake TC. Seborrheic Dermatitis and Dandruff: A Comprehensive Review. J Clin Investing Dermatol. 2015. 3(2)
  2. MayoClinic: Dandruff. 2021 [dostęp 05.06.2023]
  3. Borda LJ, Wikramanayake TC. Seborrheic Dermatitis and Dandruff: A Comprehensive Review. J Clin Investing Dermatol. 2015. 3(2)
  4. MayoClinic: Dandruff. 2021 [dostęp 05.06.2023]
  5. Cygan B: Postępowanie w łupieżu skóry owłosionej głowy. Lek w Polsce. 2013. 23,5’13 (265)
  6. MayoClinic: Tinea versicolor. 2022 [dostęp 08.06.2023]
  7. Drago F, Broccolo F, Rebora A: ityriasis rosea: an update with a critical appraisal of its possible herpesviral etiology. J Am Acad Dermatol. 2009. 61(2): 303-18
  8. Ghatnekar S et al.: Clinical features and eosinophilia in pityriasis rubra pilaris: A multicenter cohort. J Am Acad Dermatol 2022; 86 (4): 907-909.
  9. NHS: Dandruff. 2022 [dostęp 06.06.2023]
  10. Sassevile D: Seborrheic dermatitis in adolescents and adults. UpToDate 2023 [dostęp 06.06.2023]
  11. Kumari KMU et al.: Promising Essential Oils/Plant Extracts in the Prevention and Treatment of Dandruff Pathogenesis. Curr Top Med Chem. 2022. 22(13): 1104-1133