Dostosowania lokalu apteki do wykonywania szczepień przeciw COVID-19 i przeciw grypie oraz wykonywania badań diagnostycznych, które mogą być przeprowadzane przez farmaceutę.

Szczepienia ochronne przeciw COVID-19 i przeciw grypie
1 września 2022 roku kończy się okres przejściowy przeznaczony na dostosowanie lokalu apteki do realizowania przez farmaceutów świadczeń zdrowotnych w postaci szczepień ochronnych przeciw COVID-19 i przeciw grypie.

11 stycznia 2022 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki (Dz.U. poz. 38).
Zgodnie z brzmieniem § 2 rozporządzenia zmieniającego się 1 września 2022 r. szczepienia ochronne przeciw COVID-19 lub grypie mogą być przeprowadzane w aptekach ogólnodostępnych zgodnie z warunkami określonymi w dotychczasowych przepisach.

Nowelizacja ta wprowadza 1 września 2022 r. rozszerzone wymagania w zakresie pomieszczeń apteki i ich wyposażenia, w których przeprowadza się szczepienia ochronne.

Zgodnie z brzmieniem noweli szczepienia te mogą być przeprowadzane w aptece w:

  • pokoju opieki farmaceutycznej, z wejściem z izby ekspedycyjnej, który stanowi oddzielne pomieszczenie lub wyodrębnioną część izby ekspedycyjnej oddzieloną od pozostałej części ekspedycji ściankami działowymi, w tym przesuwnymi. Pokój musi gwarantować pacjentowi bezpieczeństwo oraz poszanowanie intymności i godności. Funkcjonowanie pokoju opieki farmaceutycznej nie może zakłócać wykonywania w aptece podstawowych czynności określonych w przepisach,
  • pomieszczeniu administracyjno- szkoleniowym, jeżeli zostanie zachowany rozdział czasowy poszczególnych funkcji pełnionych przez to pomieszczenie. Aby w tym pomieszczeniu wykonywać szczepienia, należy wprowadzić pisemną procedurę, która będzie określała sposób dostępu i korzystania z tego pomieszczenia oraz zagwarantuje pacjentowi bezpieczeństwo i poszanowanie intymności i godności. Praca punku szczepień w tym pomieszczeniu nie może zakłócać wykonywania czynności w innych pomieszczeniach apteki.

Podstawowe wyposażenie punktu szczepień w pomieszczeniach apteki, o których mowa powyżej, składa się z:

  • stolika zabiegowe wyposażonego w sprzęt stosownie do zakresu przeprowadzanych szczepień ochronnych;
  • zestawu do wykonywania iniekcji;
  • zestawu do wykonywania opatrunków;
  • pakietów odkażających;
  • środków ochrony osobistej: fartuchów, maseczek, rękawic;
  • umywalki z ciepłą i zimną wodą lub umywalki mobilnej z ciepłą i zimną wodą, gdy brak możliwości instalacji umywalni stacjonarnej;
  • dozownika z mydłem oraz ze środkiem dezynfekującym;
  • pojemnika z ręcznikami jednorazowymi oraz pojemnika na zużyte ręczniki;
  • adrenaliny w postaci roztworu do wstrzyknięć w dawce 1mg/ml lub 0,15mg/ml, lub 0,3mg/0,3ml, lub 1mg/10ml na wypadek wystąpienia u szczepionego wstrząsu anafilaktycznego.;
  • termometru bezdotykowego do pomiaru temperatury przed rozpoczęciem szczepienia;
  • komputera z dostępem do internetu i drukarki;
  • pojemnika na zużyte igły i strzykawki oraz pojemnika na zakaźne materiały medyczne;
  • miejsca na pozostawienie odzieży wierzchniej szczepionego pacjenta.

Apteka jest zobowiązana do posiadania archiwum w szafie zamykanej na klucz oraz do przechowywania w nim dokumentacji medycznej związanej z udzielaniem świadczeń i usług w ramach opieki farmaceutycznej.

Badania diagnostyczne, które mogą być wykonywane przez farmaceutę w aptece
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki uległo zmianie kolejny raz poprzez nowelizację, która weszła w życie 18 lutego 2022 r. (Dz.U. poz. 412).
Nowelizacja ta uregulowała wymagania lokalowe względem aptek, niezbędne do przeprowadzania badań diagnostycznych w ramach opieki farmaceutycznej. Wykaz tych badań znajduje się w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 stycznia 2022 roku w sprawie wykazu badań diagnostycznych, które mogą być wykonywane przez farmaceutę (Dz.U. poz. 153), weszło ono w życie 27 stycznia 2022 r.

Zgodnie z tym rozporządzeniem badania diagnostyczne mogą być wykonywane poza pomieszczeniami, o których mowa w pkt 1 opracowania, bezpośrednio w izbie ekspedycyjnej albo w komorze przyjęć apteki ogólnodostępnej, ale pod warunkiem zapewnienia w tych pomieszczeniach rozdziału czasowego pełnionych przez nie funkcji. Należy wprowadzić pisemną procedurę, która będzie określała sposób dostępu i korzystania z tego pomieszczenia oraz zagwarantuje pacjentowi bezpieczeństwo, poszanowanie intymności i godności. Wykonywanie badań diagnostycznych w komorze przyjęć nie może zakłócać wykonywania czynności w innych pomieszczeniach apteki, a w wypadku wykonywania ich w izbie ekspedycyjnej należy zapewnić bezpieczeństwo i higieniczne warunki pracy oraz obsługi pacjenta po zakończeniu czasu przeznaczonego na wykonywanie badań diagnostycznych.
Pomieszczenia apteki, w których są przeprowadzane badania diagnostyczne wykonywane przez farmaceutę muszą być wyposażone w:

  • środki ochrony osobistej: fartuchy, maseczki, rękawice;
  • umywalkę z ciepłą i zimną wodą lub umywalkę mobilną z ciepłą i zimną wodą, gdy nie ma możliwości instalacji umywalni stacjonarnej;
  • dozowniki z mydłem oraz ze środkiem dezynfekującym;
  • pojemnik z ręcznikami jednorazowymi oraz pojemnik na zużyte ręczniki;
  • komputer z dostępem do internetu i drukarki;
  • pojemnik na zużyte igły i strzykawki oraz pojemnik na zakaźne materiały medyczne;
  • miejsce na pozostawienie odzieży wierzchniej pacjenta szczepionego.

Apteka, w której są prowadzone świadczenia zdrowotne w postaci szczepień ochronnych oraz badań diagnostycznych, ma obowiązek utylizacji odpadów medycznych i poszczepiennych, zgodnie z przepisami art. 33 ust. 2 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. W związku z tym wymagane jest podpisanie umowy dotyczącej odbioru i utylizacji z firmą utylizującą odpady medyczne.

Wymogi ustalone dla pomieszczenia, w którym jest sprawowana opieka farmaceutyczna, w tym są przeprowadzane badania diagnostyczne inne niż te, o których mowa w wykazie powyżej, wskazują, że w takim pomieszczeniu powinny się znaleźć:

  • pakiety odkażające;
  • umywalka z ciepłą i zimną wodą lub umywalka mobilna z ciepłą i zimną wodą, gdy nie ma możliwości instalacji umywalni stacjonarnej;
  • dozowniki z mydłem oraz ze środkiem dezynfekującym;
  • pojemnik z ręcznikami jednorazowymi oraz pojemnik na zużyte ręczniki;
  • komputer z dostępem do internetu i drukarki.

Opublikowany 18 sierpnia 2022 roku tekst jednolity rozporządzenia: (Dz.U. poz. 1737).

Opracował: mgr farm. Marian Witkowski