Co wspólnego mają hormony tarczycy oraz nadmiernie przesuszona skóra i intensywnie wypadające włosy? Zaburzona równowaga hormonalna spowodowana chorobami tarczycy może skutkować pojawieniem się wielu dermatologicznych objawów. Czy wiesz, jak je leczyć?  

 

Hormony tarczycy – za co odpowiadają?

Tarczyca to gruczoł umiejscowiony w przedniej części szyi. Jej zadaniem jest wytwarzanie hormonów tarczycy, czyli trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Z tarczycy dostają się one do krwi, a wraz z nią wędrują do wszystkich tkanek w organizmie. Hormony tarczycy odpowiadają między innymi za:

  • pracę serca,
  • działanie mózgu,
  • utrzymanie ciepła w ciele,
  • regulację wykorzystania glukozy przez komórki,
  • prawidłowy stan skóry i włosów.[1] 

Choroby tarczycy

U niektórych osób dochodzi do zaburzeń w wydzielaniu hormonów tarczycy. Czasem tarczyca wytwarza ich za dużo – mówimy wtedy o nadczynności tarczycy, a gdy jest ich za mało – niedoczynności tarczycy. Jeszcze innym razem możemy mieć do czynienia z guzkami tarczycy czy też chorobą Hashimoto (zapalenie tarczycy, będące najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy). Każdy z tych stanów skutkuje pojawieniem się pewnych objawów, między innymi skórnych. Zaburzenia pracy tarczycy leczy się przy użyciu odpowiednich dla danej choroby leków.[2]

Niedoczynność tarczycy – symptomy

Objawy niedoczynności tarczycy u każdego mogą wyglądać nieco inaczej, będą one również zależały od stopnia niedoboru hormonów. Może być to:

    • uczucie zmęczenia,
    • zaparcia, 
    • przyrost masy ciała,
  • szorstkie włosy,
    • opuchlizna na twarzy,
    • chłodna i blada skóra,
  • sucha, szorstka skóra,
  • przebarwienia na skórze.[3]

Nadczynność tarczycy – objawy

Symptomy nadczynności tarczycy są nieco inne i obejmują one np.:

  • uczucie lęku,
  • kołatanie serca,
  • zwiększoną potliwość,
  • zmiękczenie paznokci,
  • przebarwienia na skórze,
  • świąd i pokrzywkę,
  • przerzedzenie włosów.[4]

Choroby tarczycy a problemy dermatologiczne

Jak widać w wyżej wymienionych objawach, choroby tarczycy mogą znacząco wpłynąć na stan skóry, włosów i paznokci. Poniżej omówiono, skąd biorą się niektóre dolegliwości oraz na czym powinno polegać ich leczenie.  

Sucha skóra 

Naskórek w głównej mierze składa się z keratyny, czyli białka budulcowego. Niedoczynność tarczycy powoduje spadek ilości tego składnika w skórze, co skutkuje łuszczeniem się skóry. Niedobór hormonów tarczycy wpływa także na zmniejszoną produkcję steroli (składników błon komórkowych) w skórze, co uszkadza barierę naskórkową i prowadzi do przesuszenia skóry. Nadmiernie przesuszona skóra może mieć szary odcień, co wręcz daje wrażenie „brudnych łokci i kolan”.[5]

Przebarwienia w przebiegu chorób tarczycy 

Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego przekształcania karotenu w witaminę A. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy proces ten jest zaburzony i nadmiar karotenu może gromadzić się w skórze. Karoten ma żółty kolor, dlatego przebarwienia będą mieć odcień żółtawy. W odróżnieniu jednak od żółtaczki, nie pojawiają się w oczach.[5]

Wypadanie włosów 

Hormony tarczycy wpływają na cykl włosa. Prawidłowy cykl składa się z 3 faz:

  • anagenu – fazy wzrostu, trwa od 2 do 6 lat,
  • katagenu – faza zatrzymania wzrostu, trwa zwykle krócej niż 3 tygodnie,
  • telogenu – faza spoczynku, w jej trakcie wypadają włosy, robiąc miejsce dla nowych.

Większość włosów (ok. 90%) jest w fazie anagenu, czyli wzrostu. Niedobór hormonów tarczycy skutkuje jednak przejściem dużej części włosów w fazę telogenu, co nasila wypadanie włosów. Dodatkowo wahania w poziomie hormonów tarczycy mogą być przyczyną łysienia plackowatego.[5,6]

Paznokcie  

Suche i łamliwe paznokcie pojawiają się w przypadku niedoczynności tarczycy. Z kolei nadczynność tarczycy może prowadzić do onycholizy, czyli oddzielania się płytki paznokcia od łożyska. Inną chorobą paznokci związaną ze zbyt dużym stężeniem hormonów tarczycy są „paznokcie pół na pół”. Polega to na tym, że jeden koniec paznokcia jest biały, a dalsza jego część pozostaje różowo-brązowa.[5] 

Jak sobie radzić z problemami dermatologicznymi w przebiegu chorób tarczycy? 

Zauważając u siebie niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem, który zleci wykonanie niezbędnych badań oraz wdroży odpowiednie leczenie. Czekając na unormowanie się hormonów, pomocne mogą okazać się  kremy nawilżające suchą skórę czy wcierki na porost włosów. Do nawilżania skóry warto używać specjalnych dermokosmetyków o działaniu regenerującym i łagodzącym. Przykładem mogą być produkty marki AMADERM z mocznikiem, takie jak balsam nawilżający oraz krem nawilżająco-regenerujący. 

 

Wykaz źródeł

  1.  American Thyroid Association: Thyroid Function Tests. [dostęp 14.01.2024]
  2.  NHS: Thyroid Gland. Online: https://www.nbt.nhs.uk/our-services/a-z-services/endocrine-surgery/thyroid-gland [dostęp 14.01.2024]
  3.  Surks MI: Clinical manifestations of hypothyroidism. UpToDate 2022 [dostęp 14.01.2024]
  4.  Ross DS.: Overview of the clinical manifestations of hyperthyroidism in adults. UpToDate 2022 [dostęp 14.01.2024]
  5.  Cohen B, Cadesky A, Jaggi S: Dermatologic manifestations of thyroid disease: a literature review. Front Endocrinol (Lausanne). 2023 May 12;14:1167890.
  6.  Hussein RS, Atia T, Bin Dayel S: Impact of Thyroid Dysfunction on Hair Disorders. Cureus. 2023 Aug 10;15(8):e43266