Pacjenci często zgłaszają dolegliwości związane z układem trawiennym. Jak można łagodzić te objawy przy użyciu substancji roślinnych? Czy są jakieś przeciwwskazania dotyczące ich stosowania?

Krople miętowe

Na rynku znajdziemy wiele produktów zawierających substancje roślinne wspomagające trawienie. Poza składem mogą się one różnić także postacią leku. Popularnością cieszą się, m.in. zioła do zaparzania.[1] Powszechnie stosuje się również preparaty w postaci kropli. Zaletą ich używania jest fakt, że pacjent musi przyjąć niewielką ilość leku. Dzieje się tak, ponieważ mają one wysokie stężenie substancji czynnych.[2] Dobrym przykładem tej postaci leku są krople miętowe. W skład tego produktu wchodzi:

  • macerat etanolowo-wodny z liści mięty pieprzowej, 
  • olejek z mięty pieprzowej.

Krople mają działanie rozkurczające i stosuje się je w zaburzeniach trawiennych.[3]

Stosowanie kropli miętowych u dzieci

Kropli miętowych nie należy stosować u osób poniżej 12 roku życia. Warto pamiętać, że zawierają one 80-85% etanolu. Powinny ich unikać osoby z chorobą alkoholową, a także padaczką. Nie zaleca się przyjmować kropli miętowych w ciąży oraz w czasie karmienia piersią.[3]

Liść mięty pieprzowej 

Liść mięty pieprzowej stosuje się tradycyjnie w zwalczaniu objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak niestrawność czy wzdęcia. Na rynku znajduje się wiele produktów, w formie stałej lub płynnej, zawierających wyciągi z liści mięty pieprzowej. Substancja ta pomaga w łagodzeniu wielu dolegliwości trawiennych, jednak nie powinny jej stosować osoby z refluksem. Wynika to z faktu, iż może ona nasilić związane z nim objawy.[4]

Olejek z mięty pieprzowej 

Olejek z mięty pieprzowej, w przeciwieństwie do samych liści, znajduje znacznie więcej zastosowań. Używa się go w łagodzeniu objawów przeziębienia czy też miejscowo w bólach mięśni.  Jeśli chodzi o układ pokarmowy, to działa on łagodnie rozkurczająco, przez co sprawdza się w przypadku bólu brzucha oraz wzdęć. Olejek jest dobrym rozwiązaniem dla osób z zespołem jelita drażliwego.[5]

Krople żołądkowe 

Krople żołądkowe zawierają w swoim składzie więcej substancji czynnych niż krople miętowe. Znajdziemy tam:

  • intrakt z ziela dziurawca,
  • nalewkę z liści mięty pieprzowej, 
  • nalewkę z korzenia kozłka, 
  • nalewkę gorzką.

Można je stosować w przypadku: 

  • niestrawności, 
  • wzdęć, 
  • braku łaknienia.[6]

Jak stosować krople żołądkowe?

Krople można przyjmować do 6 razy na dobę. Jednorazowo rozpuszcza się 15 kropli w 1/4 szklanki wody. Jeżeli przyjmuje się je w celu pobudzenia łaknienia, należy to zrobić 30 minut przed posiłkiem.[6]

Krople żołądkowe w ciąży

Nie zaleca się stosowania kropli w okresie ciąży, karmienia piersią oraz u dzieci. Zawierają one 65-72% etanolu. Z tego powodu są nieodpowiednie również dla pacjentów z chorobą alkoholową i padaczką.[6]

Ziele dziurawca zwyczajnego 

Ziele dziurawca stosuje się tradycyjnie w łagodzeniu dolegliwości związanych z układem trawiennym. Właśnie dlatego etanolowy wyciąg z tej rośliny znajduje się w składzie kropli żołądkowych.[7]

Nalewka gorzka 

Nalewka gorzka wchodzi w skład kropli żołądkowych, ale jest też osobnym produktem. Stosuje się ją doraźnie, aby pobudzić łaknienie. W składzie znajduje się:

  • ekstrakt z korzenia goryczki,
  • ekstrakt z liścia bobrka,
  • ekstrakt z owocni pomarańczy gorzkiej. 

To płyn na bazie alkoholu, który zawiera 63-70% etanolu.[8]

Korzeń goryczki żółtej 

Korzeń goryczki pobudza apetyt. Ponadto ma delikatne działanie łagodzące objawy niestrawności. W przypadku postaci płynnych zawierających wyciąg z tej rośliny, w celu pobudzenia apetytu, zaleca się przyjmowanie ich 30 minut przed planowanym posiłkiem.[9] Preparatów z korzeniem goryczki nie powinni przyjmować pacjenci ze wrzodami żołądka i dwunastnicy.[10]

Liść bobrka trójlistnego

Liść bobrka także wykazuje działanie pobudzające apetyt. Dodatkowo można go stosować w zwalczaniu dolegliwości związanych z układem trawiennym, m.in. wzdęć. Tak jak w przypadku korzenia goryczki, preparatów z liściem bobrka nie powinny stosować osoby z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy.[11]

Wykaz źródeł

  1. European Medicines Agency: European Union herbal monograph on Species digestivae. 2022. [Dostęp: 06.12.22]
  2. Receptura.pl: Krople. [Dostęp: 06.12.22]
  3. Amara: Krople miętowe. [Dostęp: 06.12.22]
  4. European Medicines Agency: European Union herbal monograph on Mentha x piperita L., folium. 2020. [Dostęp: 06.12.22]
  5. European Medicines Agency: European Union herbal monograph on Mentha x piperita L., aetheroleum. 2020. [Dostęp: 06.12.22]
  6. Amara:  Krople żołądkowe AMARA. [Dostęp: 06.12.22]
  7. European Medicines Agency: Community Herbal Monograph on Hypericum Perforatum L., Herba (Traditional Use). 2009. [Dostęp: 06.12.22]
  8. Amara:  Nalewka Gorzka  – Tinctura Amara 35g. [Dostęp: 06.12.22]
  9. European Medicines Agency: European Union herbal Monograph on Gentiana lutea L., radix. 2018. [Dostęp: 06.12.22]
  10. Drugs.com: Gentian. [Dostęp: 06.12.22]
  11. European Medicines Agency: European Union herbal Monograph on Menyanthes trifoliata L., radix. 2021. [Dostęp: 06.12.22]